مرکز پیوند مغز استخوان کودکان

در مرکز پیوند مغز استخوان کودکان بیمارستان آنادولو، بیماری های دوران کودکی که نیاز به پیوند دارند، به روشی چند رشته ای با تیم های متخصص و فناوری پیشرفته درمان می شوند.
بیماری های درمان شده در مرکز پیوند مغز استخوان کودکان
در این مرکز، پیوند سلول های بنیادی مغز استخوان برای بیماران 0-18 ساله که نیاز به پیوند در گروه های بدخیم یا خوش خیم دارند، انجام می شود. به طور خاص، بیماری های خوش خیم مانند هموگلوبینوپاتی (کم خونی مدیترانه ای/ تالاسمی ماژور، کم خونی داسی شکل)، کم خونی آپلاستیک، نقص ایمنی و بیماری های متابولیک و همچنین بیماری های بدخیم از جمله لوسمی ها و برخی تومورهای جامد درمان می شوند.
در مرکز پیوند مغز استخوان اطفال، بیماران بسته به نوع بیماری، از خود یا از اهداکنندگان داخل خانواده یا غیر خویشاوندان پیوند دریافت می‌کنند. برای این منظور، گروه های بافتی بیان شده به عنوان “HLA” بین بیمار و اهدا کننده به صورت جداگانه ارزیابی می شود و اهدا کننده با بالاترین سطح سازگاری ترجیح داده می شود.
چه تیمی در مرکز مسئول است؟
به بیماران ما توسط یک تیم چند رشته ای خدمات ارائه می شود. علاوه بر متخصص هماتولوژی و انکولوژی اطفال، متخصص بهداشت و بیماری های اطفال با تجربه در پیوند سلول های بنیادی مغز استخوان، یک تیم مداخله ای شامل بیماریهای عفونی اطفال، بیماریهای ریوی کودکان ، نفرولوژی اطفال، قلب و عروق کودکان، متخصص گوارش کودکان، متخصص مراقبت های ویژه اطفال در محل کار هستند. به غیر از پزشکان، در مجموع چهارده پرستار با تجربه در پیوند مغز استخوان نیز بخشی از این تیم هستند.

انواع پیوند مغز استخوان چیست؟
دو نوع پیوند سلول های بنیادی مغز استخوان وجود دارد: اتولوگ و آلوژنیک. در پیوند اتولوگ مغز استخوان، سلول های بنیادی از خود فرد گرفته می شود. زمانی که مغز استخوان خود بیمار شروع به تولید مجدد سلول‌های بنیادی جدید می‌کند، این سلول‌ها معمولاً طی هفت تا چهارده روز پس از شیمی‌درمانی مناسب، برداشت می‌شوند. سپس پس از شیمی درمانی با دوز بالا و متناسب با بیماری کودک، سلول های بنیادی خود او به بیمار بازگردانده می شود.
سلول های بنیادی برای پیوند مغز استخوان چگونه جمع آوری می شوند؟
سلول های بنیادی اتولوگ از خون اطراف ورید معمولاً در یک اتاق تمیز با دستگاه آفرزیس بدون نیاز به بیهوشی جمع آوری می شوند. در پیوند اتولوگ، سلول ها از بیمار گرفته شده و دوباره به بیمار پیوند زده می شود. بنابراین، مشکل سازگاری بافت وجود ندارد. پیوند اتولوگ بیشتر برای نوروبلاستوما، لنفوم هوچکین، سارکوم یوینگ، تومورهای سلول زاینده و برخی تومورهای مغزی استفاده می شود.
در پیوند مغز استخوان آلوژنیک، سلول‌های بنیادی از اهداکننده دیگری با سازگاری بافتی گرفته می‌شود. در اینجا خواهر و برادر یا سایر اهداکنندگان داخل خانواده ارجح ترین اهداکنندگان برای پیوند هستند، در غیر این صورت اهداکنندگان داخلی یا خارجی غیر مرتبط ارجحیت دارند.
آیا احتمال عود پس از درمان وجود دارد؟
5 سال اول پرخطر است، اما به طور کلی 75 تا 80 درصد از سرطان های خونی کودکان و 80 تا 90 درصد از نقص های ایمنی قابل درمان هستند و می توان به درمان کامل دست یافت. میزان موفقیت در درمان در برخی بیماری ها بسیار بالاست، به عنوان مثال، در نقص ایمنی شدید ترکیبی، 90 درصد موفقیت حاصل می شود.
چه نوع فرآیندی در مرکز در انتظار بیمار است؟
بیمار معمولاً ابتدا به صورت سرپایی معاینه می شود. آزمایش های لازم درخواست می شود و شورای پیوند سلول های بنیادی در مورد انجام یا عدم انجام پیوند سلول های بنیادی بحث و تصمیم گیری می کند. اگر پیوند آلوژنیک تصمیم گیری شود، ابتدا سازگاری بافت بررسی می شود و پس از یافتن اهداکننده مناسب، آماده سازی ها انجام می شود. آزمایش خون به طور خاص پارامترهای عفونت را بررسی می کند. پس از گفتگو با سایر بخش های مربوطه، بیمار در مرکز پیوند مغز استخوان بستری می شود. در این مرکز که سطح بالایی از کنترل عفونت وجود دارد، تنها یک نفر اجازه همراهی بیمار کودک را دارد و هیچ بازدیدی مجاز نیست. در اتاق هایی با عایق هوای فشار منفی، کودکان می توانند روزانه حمام کنند و وعده های غذایی خود را بخورند.
بیمار قبل از پیوند چه مدت در بیمارستان می ماند؟
قبل از پیوند، بیمار حدود هفت الی ده روز در مرکز پیوند مغز استخوان می ماند. آماده سازی قبل از پیوند و شروع درمان های دارویی لازم (شیمی درمانی) انجام می شود. با شیمی درمانی، تمام سلول های مغز استخوان تقریباً از بین می روند. این دوره ای است که بیمار در برابر عفونت ها نیز بسیار آسیب پذیر است و نیاز به مراقبت دقیق دارد.
پیوند مغز استخوان (سلول های بنیادی) چگونه انجام می شود؟
در پیوندهای آلوژنیک، سلول های بنیادی از اهداکننده دیگری گرفته شده و پیوند انجام داده می شود. در طی فرآیند پیوند، سلول‌های بنیادی از اهداکننده در اتاق عمل جمع‌آوری می‌شود یا اگر قرار است پیوند سلول‌های بنیادی محیطی انجام شود، محصول با دستگاه آفرزیس جمع‌آوری می‌شود. محصول سلول های بنیادی گاهی اوقات می تواند از ترکیه یا خارج از کشور از طریق بانک های سلول های بنیادی وارد شود. محصول سلول‌های بنیادی جمع‌آوری‌شده از اهداکننده از طریق یک کاتتر ورید مرکزی، درست مانند خون دادن به بیمار پیوند داده می‌شود. در پیوند اتولوگ، محصول قبلی جمع آوری شده و منجمد شده در شرایط مناسب ذوب می شود و از طریق کاتتر به بیمار بازگردانده می شود.

بعد از پیوند چه نوع فرآیندی در انتظار بیمار است؟
انتظار می رود دو تا سه هفته پس از پیوند، مغز استخوان سلول های بنیادی جدید و حداکثر ظرف بیست وهشت روز، عناصر خونی کافی برای حمایت از بدن تولید کند. پس از پیوند مغز استخوان، بیمار به طور متوسط یک ماه در بخش ایزوله می ماند. در این فرآیند علاوه بر اقدامات پیشگیرانه در برابر عفونت ها، می تواند داروهای پیشگیرانه در برابر عفونت های مختلف به ویژه عفونت های قارچی نیز مصرف کند. گلبول های سفید (لنفوسیت ها و نوتروفیل ها) ابتدا بعد از هفته دوم ظاهر می شوند و عناصر سلول های خونی به نام پلاکت ها در هفته سوم ظاهر می شوند. پس از اینکه تمام خون توسط مغز استخوان به طور سالم تولید شد و تمام مقادیر خونی به حالت عادی برگشت، بیمار برای ترخیص آماده می شود.
بیماران و خانواده های ترخیص شده باید به چه نکاتی توجه کنند؟
به بیمار توصیه می شود که حداقل شش ماه یا حتی یک سال به مدرسه نرود تا در برابر عفونت محافظت شود. در این مدت تمام واکسن های مورد نیاز را دریافت می کند، به طور منظم پیگیری می شود و داروهای مورد نیاز را مصرف می کند. در ابتدا بیمار برای پیگیری های مکرر فراخوانده می شود. پس از پیگیری های هفتگی و ماهانه، بسته به وضعیت سلامت کودک، هر 6 ماه یک بار برای پیگیری دعوت می شود. در پایان یک سال، بیمار به زندگی عادی باز می گردد. هنوز هم از او خواسته می شود که سالی یک بار برای بازدیدهای منظم بیاید.
کودکان کدام واکسن ها را دریافت می کنند؟
در نظر گرفته می شود که واکسن های دوران کودکی هرگز انجام نشده است، یک برنامه واکسیناسیون جدید ایجاد می شود و همه واکسیناسیون ها به جز واکسن BCG دوباره تزریق می شوند.
پس از پیوند باید مراقب کدام علائم باشیم و چه زمانی باید با بیمارستان تماس گرفت؟
در صورت وجود شکایاتی مانند بثورات پوستی ، اسهال، مشکلات ریوی و یرقان مراجعه به بیمارستان ضروری است. وجود تب نیز علامت مهمی است که باید در نظر گرفت.
علائم شایع سرطان های خونی چیست؟
ضعف ناگهانی، خستگی، رنگ پریدگی، کبودی در نقاط مختلف بدن، یرقان، تعریق زیاد در شب، کاهش وزن و غدد در ناحیه شکم، گردن و زیر بغل در یک کودک کاملا سالم ممکن است نشان دهنده سرطان های خونی مانند لنفوم و لوسمی باشد. توجه به چنین علائمی و مشورت با پزشک بسیار مهم است.